Koncesja turystyczna nr 3 z dnia 5.11.1999r. wydane przez Wojewodę Kujawsko - Pomorskiego

Solanki

INOWROCŁAW – historyczna stolica Kujaw, dziś miasto powiatowe województwa kujawsko – pomorskiego, położone na Szlaku Piastowskim. Badania archeologiczne prowadzone przez archeologów UAM w Poznaniu donoszą o odkryciu w Inowrocławiu pozostałości najstarszych tężni w Europie. Już w II-IV wieku naszej ery funkcjonowała tu osada, gdzie w 5 tężniach pozyskiwano sól do celów handlowych, w których zastosowano nowatorskie rozwiązania technologiczne nieznane w innych ośrodkach solarskich  Europy.  Nazwa miasta „Novus Vladislaw” ( Nowy Władysław ) najprawdopodobniej związana jest z księciem Władysławem Hermanem, który  panował w latach 1080-1102. Ciekawostką jest fakt, że jego pierwsza żona Judyta, bywając często w Inowrocławiu i używając kąpieli solankowych, wyleczyła się podobno z bezpłodności i urodziła syna przyszłego króla Polski Bolesława Krzywoustego.  Zakładając, że to fakt autentyczny, w tym właśnie czasie trzeba  szukać początków inowrocławskiego uzdrowiska.

Drugi ważny fakt dotyczący walorów inowrocławskiej solanki związany jest z królem Kazimierzem Jagiellończykiem. Otóż zezwolił on na uruchomienie  w Inowrocławiu w 1450 roku łaźni miejskiej (balneum civile). Do łaźni ze studni miejskich pobierano wodę, która w swym składzie posiadała chlorki, węglan, kwas węglowy, siarkowodór i siarczany, to znaczy odznaczała się walorami wód zdrojowych. W łaźni kąpali się nie tylko mieszkańcy miasta, ale i także różni przybysze z kraju i Europy. Po wodę słodką udawano się do studni, które znajdowały się poza murami obronnymi, w obrębie murów woda była bowiem słona.

 Rozwój uzdrowiska datuje się od końca XIX wieku, kiedy to odkryto pod Inowrocławiem znaczne pokłady soli. Pierwszy zakład kąpielowy powstał z inicjatywy dr. Zygmunta Wilkońskiego w 1875 roku, a wokół niego założono park o obszarze około 20 hektarów. Już w 1876 roku oddano do użytku pierwszy budynek kąpielowy, dość skromny, bo posiadający zaledwie 14 łazienek do kąpieli solankowych. Wydany wówczas prospekt stwierdzał między innymi, że spółkę pod nazwą Solanki Inowrocławskie powołano, by zaspokoić przede wszystkim potrzeby ludności: leczenie reumatyzmu, skrofulozy, chorób skóry i chorób kobiecych. W 1890 roku otwarto lecznicę zaopatrzoną w kąpiele solankowe, kwasowęglowe, borowinowe, natryski szkockie, elektroterapię i inhalacje.

W Polsce międzywojennej rozbudowano Solanki, uruchamiając zakład przyrodoleczniczy, zakład borowinowy, oraz uruchamiając w 1930 roku sanatorium Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Po wyzwoleniu miasta przez żołnierzy Armii Czerwonej już 1 maja 1945 roku dzięki zaangażowaniu starych pracowników Solanki rozpoczęły swą działalność. Do 1951 roku uzdrowisko podlegało władzom miejskim, w tym samym roku przejęte zostało przez Centralny Zarząd Uzdrowisk Polskich z siedzibą w Warszawie. Stało się samodzielnym przedsiębiorstwem. Jednocześnie zaczęło być czynne przez cały rok. Ilość kuracjuszy wzrastała z roku na rok. W 1951 roku przebywało w sanatorium 3572 kuracjuszy, a w 1960 roku – już 4973. W lutym 1947 roku na bazie Domu Zdrojowego przy ul. Narutowicza uruchomiono sanatorium PKP, które w 1983 roku zostało przeniesione do nowych budynków przy stawku. W 2008 roku obiekty te przejął Urząd Marszałkowski, które obecnie funkcjonują jako „Sanatorium Przy Tężni”. Obiekt w ostatnich latach przeszedł wielką modernizację a co za tym idzie stwarza znakomite warunki dla kuracjuszy. Jednocześnie wybudowano wiele zakładów  branżowych: w 1963 r. sanatorium „Energetyk” (rozbudowano je w 1986 r.), w 1970 r. sanatorium „Metalowiec”, w 1976 r. sanatorium „Modrzew”, a także w 1982 r. sanatorium Polskich Linii Oceanicznych. W maju 1988 roku zostało oddane do użytku sanatorium – Zespół Szpitalny „Kombatant” dla 400 osób. Po przemianach społeczno- politycznych w 1989 roku następuje dalszy rozwój inowrocławskiego uzdrowiska. W latach 2009-10 w obiekcie dawnego Zakładu  Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzono kapitalny remont budynku. Obecnie funkcjonuje tam nowoczesny kompleks Medical Spa świadczący usługi sanatoryjne na bardzo wysokim poziomie. Powiększono znacznie obszar Parku Solankowego. Znaczna część sanatoriów zmieniła swych  właścicieli w tym także Uzdrowisko Solanki.

            Park Solankowy od dawna słynie z okazałych dywanów kwiatowych, jest bogaty w zabytki przyrody. Są tu malownicze stawy – jeden z mostkiem prowadzącym wprost do tężni solankowej  z wysepką, na której niegdyś stała miniaturowa latarnia morska, drugi z fontanną. W pobliżu muszli koncertowej znajduje się jeden z dwóch monumentów upamiętniających założyciela Solanek Zygmunta Wilkońskiego, drugi – będący formą przestrzenną z medalionem – stoi przed zakładem kąpieli borowinowych. Ozdobą głównego wejścia do parku jest pomnik pawia pełniący jednocześnie rolę zegara słonecznego. Wśród zieleni parkowej można znaleźć też pomniki: Trzy Gracje, Ziemowita i wiele innych.

            W 2005 r. nieopodal Zakładu Przyrodoleczniczego odsłonięty został pomnik gen.  Władysława Sikorskiego. Pomnik-ławeczka wykonany został z brązu i stoi pod wielkim platanem. Odsłonięcie pomnika było jednym z punktów jubileuszowych obchodów związanych z 820. rocznicą pisanych dziejów Inowrocławia, 130. rocznicą powstania Uzdrowiska Inowrocław, a także 85. rocznicą „Cudu nad Wisłą”.

            Tradycją zapoczątkowaną w 2005 r. jest, że najznakomitsi goście Inowrocławia sadzą w Solankach  drzewa. Na pamiątkę swojego pobytu dęby, klony lub platany zasadzili już m. in.: aktorka Irena Kwiatkowska, mistrzyni olimpijska Irena Szewińska, kompozytorzy – Wojciech Kilar i Krzysztof Penderecki, muzycy – Grzegorz Turnau, Natalia Kukulska, Zbigniew Wodecki, aktorzy – Joanna Brodzik, Beata Kawka, Bogusław Linda.

            Do ciekawostek znajdujących się na terenie parku zaliczyć można również 450- letni dąb im. Jana Kasprowicza. Jednak największą atrakcją Parku Solankowego są niewątpliwie tężnie, których budowę rozpoczęto w 1995 roku. Budową kierował Społeczny Komitet Budowy Tężni Solankowych, któremu przewodniczył dr Jan Oset. Inowrocławska budowla, trzecia w kraju pod względem chronologii powstania, jest drugą co do wielkości. W całej Europie jest tylko kilkanaście tężni, w tym jedna w mieście partnerskim Inowrocławia – niemieckim Bad Oeynhausen. Inowrocławska tężnia ma kształt dwóch połączonych ze sobą wieloboków, mierzy 9 metrów wysokości i ponad 300 metrów długości. Taka konstrukcja najkorzystniej zapewnia wytwarzanie aerozolu solankowego i zapobiega jego rozpraszaniu. Na całej długości tężni znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Parku Solankowego i części miasta. Taras widokowy czynny jest w okresie letnim od godziny  9.00 do 19.00. Przebywanie w pobliżu tężni nie powinno trwać jednorazowo dłużej niż 15-30 minut, w celach leczniczych zaleca się korzystanie z inhalacji co najmniej dwa razy dziennie.

            W kompleksie tężni solankowej jest również miejsce na czynny wypoczynek: do dyspozycji gości oddano 18 torów do minigolfa, trzy tory do gry w kręgle i stoliki do gry w szachy. W niewielkiej odległości znajdują się korty tenisowe, siłownia terenowa, plac zabaw dla dzieci i park linowy.    Obecnie uzdrowisko ma powierzchnię ok. 85 ha. Mieszczą się tu wszystkie obiekty uzdrowiskowe i sanatoria branżowe dysponujące doskonałą bazą leczniczo – rehabilitacyjną oraz hotelową , tężnia, muszla koncertowa i tereny rekreacyjne, w tym m. in. korty tenisowe, park linowy i siłownia terenowa. Na skraju parku jest także teatr letni dla ok. 1500 widzów. Kuracjusze mogą skorzystać z bardzo dobrej obsługi i zaplecza w Uzdrowisku  Solanki i Sanatoriach: „ Przy Tężni”, Energetyk”, „Modrzew” i „Oaza”.

                                                                                                Bronisław MAJEWSKI