Koncesja turystyczna nr 3 z dnia 5.11.1999r. wydane przez Wojewodę Kujawsko - Pomorskiego

Inowrocław w PRL-u

Słowo wstępne

W czasach współczesnych obserwujemy wzrost znaczenia poznania dziejów poszczególnych miejscowości, czerpania z ich tradycji i kultury najlepszych wzorców umacniających lokalną samoidentyfikację i utrwalających pozytywny wizerunek swojej „małej ojczyzny”.  Dlatego z pewnym oczekiwaniem należy przyjąć opracowanie kart z historii Inowrocławia w latach powojennych przez zespół autorów, któremu przewodniczył Bronisław Majewski. Publikacja ta niewątpliwie koresponduje z większością ukazujących się w ostatnich dwóch dziesięcioleciach prac na temat PRL, w tym dotyczących Inowrocławia (zob. np. Inowrocław w Polsce Ludowej, red. T. Łaszkiewicz, Inowrocław 2009). Wielu bowiem autorów, specjalizujących się w badaniach w zakresie historii PRL, posiłkowanych przez grono młodszych badaczy związanych z Instytutem Pamięci Narodowej, koncentrowało swoją uwagę na odkrywaniu różnych „ciemnych” stron funkcjonowania państwa polskiego po II wojnie światowej. Krytyka działalności władz i rozwiązań systemowych, narzuconych Polsce w rezultacie ukształtowania się powojennego ładu i dominacji ZSRR w Europie Środkowo-Wschodniej, była wprawdzie w pełni uzasadniona, ale niejednokrotnie nazbyt autonomicznie oceniała różne aspekty funkcjonowania państwa w latach 1944/45-1989. Położenie głównego nacisku na represyjność systemu, pogłębianie przepaści dzielącej samoorganizujące się społeczeństwo od władz, a także drastycznie krytyczna ocena efektów gospodarczych i społecznych funkcjonowania PRL, powodujących cywilizacyjną zapaść -to dominujący wniosek, płynący z lektury wielu publikacji.  Autor polecanego opracowania postanowił położyć akcent na zagadnienia w mniejszym stopniu angażujące badaczy w ostatnich dziesięcioleciach – przede wszystkim na podjęte przez mieszkańców Inowrocławia wysiłki zmierzające do ukształtowania swojego miasta w istniejących warunkach politycznych i gospodarczych. Lektura opracowania, przygotowanego w formule popularno-naukowej, posiłkowanego przez starannie dobrane ilustracje, wskazuje na to, że tysiące młodszych i starszych inowrocławian, bynajmniej nie na przekór czy obok ówczesnych władz, podjęło trud powojennej odbudowy miasta, a następnie znalazło w nim miejsce dla rozwijania swojej aktywności w różnych dziedzinach: na niwie kulturalnej, sportowej czy oświatowej. Wielu z nich urzekły lansowane hasła przebudowy Polski, awansu społecznego i masowej kultury. Do osiągnięć tego okresu w historii Inowrocławia – jednego z głównych ośrodków miejskich na Kujawach – należy zaliczyć przede wszystkim podwojenie potencjału demograficznego, budowa i modernizacja  wielu zakładów pracy (niektóre z nich, jak np. huta „Irena” stały się wizytówką miasta), znaczące rozszerzenie systemu powszechnej oświaty, rozbudowa nowych dzielnic mieszkaniowych, a także przedstawienie bogatej oferty działań kulturalno-oświatowych i sportowych, pozwalających na realizację indywidualnych zainteresowań kilku pokoleń inowrocławian. W obliczu upływającego czasu, przy zachowaniu dystansu i świadomości niedostatków życia w czasach realnego socjalizmu, który należy do coraz bardziej odległej historii, warto przywrócić pamięci też piękne wspomnienia i dokonania tamtego czasu, chociażby ze względu na szacunek dla tysięcy mieszkańców Inowrocławia, którzy w tych wydarzeniach uczestniczyli.

Prof. nadzw. dr hab. Zdzisław Biegański

Pochód 1 Maja 1974 r. – przemarsz załogi Kopalni Soli

OD AUTORA

Analizując powojenną rzeczywistość, wyraźnie widać, że konferencje antyhitlerowskie podzieliły powojenną Europę pod dyktando Stalina przy całkowitej akceptacji Roosevelta i Churchilla. Ostateczne decyzje dotyczące kształtu powojennej Europy podjęto na konferencji w Jałcie w lutym 1945 roku. Najważniejszym problemem była powojenna przyszłość Polski i Niemiec. Związek Radziecki poniósł największy wkład w pokonanie hitlerowskich Niemiec, poniósł też największe ofiary w II wojnie światowej. Stalin wykorzystał to jako swoją mocną pozycję, okazał się jednocześnie mistrzem strategii. Wyzwalając po drodze wiele okupowanych państw Europy Środkowo-Wschodniej, doskonale rozumiał, że tam będzie sięgała jego władza, jak daleko dojdzie Armia Czerwona. Takim sposobem Polska dostała się pod strefę wpływów Związku Radzieckiego. Powstająca w niej władza ludowa zastała ogromne zniszczenia w potencjale gospodarczym i ludzkim. Zapowiedź nowego kształtu Polski jako kraju sprawiedliwości społecznej porwała ogromne rzesze społeczeństwa. Dziesiątki i setki tysięcy młodych dziewcząt i chłopców urzekła ta idea, zachwyciła wizja ustroju, w którym nie będą musieli się płaszczyć przed obszarnikami i kapitalistami. Nowy ustrój, co potwierdziła praktyka, przyniósł awans społeczny, oświatowy i cywilizacyjny dla milionów Polaków. Kraj stopniowo dźwigał się z powojennej zapaści a ludziom żyło się coraz lepiej.  Co więcej… Były to lata, w których wiele najświatlejszych umysłów świata opowiedziało się po stronie socjalizmu. Czy wszystko było tak dobrze? Oczywiście nie. Brak demokracji, swobód obywatelskich, cenzura, wszechobecna „ubecja”, idiotycznie nieomylni sekretarze partyjni wszystkich szczebli, braki w zaopatrzeniu ludności w różne artykuły i towary. Socjalizm wykreował także brak poszanowania pracy, w którym dominowało hasło: „Czy się stoi, czy się leży, 2 tysiące się należy”.Wszystko to stopniowo prowadziło do upadku systemu, który zakończył swój żywot 4 czerwca 1989 roku w wolnych i demokratycznych wyborach. Dziś możemy tylko retorycznie zapytać, czy była inna możliwość niż radziecka strefa wpływów. Nie, nie było, bo tak zadecydowali możni tego świata w 1945 roku., nie pytając nas o zdanie. Oddając do rąk tę publikację, chcemy pokazać – oczywiście w wielkim skrócie – jak zmieniło się nasze miasto po okresie międzywojennym i niemieckiej okupacji. Czy zostały zrealizowane hasła głoszone przez nową ludową władzę, takie jak sprawiedliwość społeczna, bezpłatny i powszechny dostęp do nauki i ochrony zdrowia, likwidacja analfabetyzmu, odbudowa zniszczonego przez okupanta kraju oraz poprawa warunków życia mieszkańców INOWROCŁAWIA

Agromet INOFAMA

Budowa sali gimnastycznej przy I LO 1973 r.

Akt erekcyjny pod budowę ZSB wybudowaną pod patronatem ZSM 1972 r.

Szpital Miejski 1986 r.

Osiedle Rąbin 1978 r.

Centrum Kultury 1975 r.

Uliczne tablice

Sklep spożywczy przy ul. Kr. Jadwigi

Bar Ekspres w Solankach

Huta Szkła Gospodarczego „Irena